«مارکوزه» نظریه انتقادی را حافظ وضع موجود نمی‌داند
 «مارکوزه» معتقد است که نظریه انتقادی چشم به آینده دوخته است و برای تأیید خود به واقعیات موجود متوسل نمی‌شود. عینیت علمی هرگز به خودی خود حصول حقیقت را تضمین نمی‌کند.
هربرت مارکوزه ( 1979-1898 ) فیلسوف و جامعه شناس مارکسیست آلمانی-آمریکایی و از رهبران مکتب فرانکفورت بود.1
او در کنار ماکس هورکهایمر، فردریک پولاک، هنریک گراسمن، آرکادیچ گارلند و والتر بنیامین یکی از بنیان گذاران مؤسسه تحقیقات اجتماعی فرانکفورت بود.
ارتباط فعال مارکوزه با مکتب فرانکفورت و نیز واکاوی های عمیق او در حوزه فلسفه و روانشناسی جمعی ساختارهای نوین سرمایه داری پیشرفته از او چهره ای بی بدیل در محافل دانشجویی و آکادمیک جهان معاصر را نمودار می کند.
خط کشی روشن او با ساز و کارهای حاکم بر نظام سرمایه ‌داری نقش و تأثیر گذاری او را نسبت به دیگر هموندان مکتب فرانکفورت متمایز کرده است.
مارکوزه در «خرد و انقلاب» فلسفه اثباتی یا اثباتگرایی را در مقابل فلسفه جدلی یا دیالکتیکی قرار می‌دهد و به دفاع از فلسفه و منطق دیالکتیکی می‌پردازد که به نظر وی مفهوم مرکزی آن را آزادی تشکیل می‌دهد.
به نظر وی، دو ویژگی اثباتگرایی عبارتند از تجربه‌گرایی با تکیه بر امور واقع قابل مشاهده، و رد پیشین‌گرایی متافیزیکی.
مارکوزه در مقاله "مفهوم ذات" با اشاره به اینکه اثبات‌گرایی دوگانگی ذات و عرض را رد کرده و همه چیز را به واقعیت موجود فرو می‌کاهد، می‌گوید نوعی رابطه دیالکتیکی بین ذات و عرض وجود دارد. مارکوزه معتقد است نوعی تعامل بین ذات و عرض، واقعیت بالقوه و واقعیت بالفعل، خاص و عام، تصادف و ضرورت، و شکل و محتوا وجود دارد.
ذات تنها در عرض تجلی می‌یابد و عرض لحظه‌ای از ذات است. ذات چیزی است که می‌تواند در عرض تجلی یابد. هستی بالقوه است و عرض، هستی بالفعل. ذات و عرض اجزای یک فرایند تاریخی هستند و ذات در تاریخ ظاهر می‌شود و بر خلاف برداشت اثبات‌گرایان، ماهیتی پویا دارد.
بر همین اساس است که انسان می‌تواند از وضع موجود (عوارض و ظواهر) فراتر رفته و دنیای بهتری بسازد. تفکر دیالکتیکی از واقعیت اجتماعی موجود فراتر می‌رود تا واقعیت دیگری را بسازد که نطفه‌اش در واقعیت موجود وجود دارد.مارکوزه می‌گوید که نظریه انتقادی چشم به آینده دوخته است و برای تأیید خود به واقعیات موجود متوسل نمی‌شود. عینیت علمی هرگز به خودی خود حصول حقیقت را تضمین نمی‌کند.2
هر چند نظریه انتقادی بر خلاف اثبات‌گرایی واقعیت موجود را ملاک و مبنا نمی‌داند، اهداف نظریه انتقادی صرفاً بر اساس گرایشهای موجود در واقعیت اجتماعی تعیین می‌شود و آرمانهای آن از دل مبارزات اجتماعی بر می‌خیزد.

از/درباره مارکوزه کتابهای زیر به زبان فارسی موجود است:
"مارکوزه هربرت، 1367، خرد و انقلاب، محسن ثلاثی، تهران، نشر نقره"، "مارکوزه هربرت، 1380، گفتاری در رهایی، کتابی محمود"، "مارکوزه هربرت، 1381، نفی ها، منجم رؤیا، انتشارات نگاه سبز"، "مارکوزه هربرت، 1362، انسان تک ساحتی، مؤیدی محسن، انتشارات امیرکبیر"، "مارکوزه هربرت، 1349، پنج گفتار، جزایری محمود، انتشارات امیرکبیر"، "مارکوزه هربرت، 1362، بعد زیباشناختی، مهرجوئی داریوش"، "باتامور تام، 1380، مکتب فرانکفورت، ترجمه: حسینعلی نوروزی، نشر نی" و "نجف زاده رضا، 1381، مارکسیسم غربی و مکتب فرانکفورت، انتشارات قصیده سرا".

 ر.عصر

موسیقی بلوز
بلوز چیست؟
برخی از موسیقی شناسان برای این سبك موسیقی تعریف ساده ای ارائه می كنند : "توالی آکوردهای I، IV و V در یك قالب 12 تایی كه معمولاً ریتم 4/4 دارد و از گام خاصی به نام Blues Scale استفاده میکند." باید اضافه کرد که گونه های متفاوتی از این گام وجود دارد و نوع متداول آن معمولاً یك گام پنتاتونیك است كه در آن نتهای معروف به Blue notes وجود دارد. برخی نیز بلوز را موسیقی رنج و درد و حرمان سیاهان مهاجر آفریقا به آمریكا می دانند.
ولی حقیقت این است كه هیچ یك از اینها تعریف مناسبی برای موسیقی بلوز نیست و برای طرفداران و شنوندگان موسیقی كه شناخت آنها نسبت به موسیقی از ادراك شخصی شان حاصل می شود، موسیقی بلوز تعریف دشوار و پیچیده ای دارد.
شیفتگی مارتین اسكورسیزی، فیلمساز بزرگ آمریكایی كه اخیراً یك مستند هفتگانه در مورد موسیقی بلوز و تاریخ آن (با كمك كارگردانان بزرگی مثل كلینت ایستوود و ریچارد پیرس) ساخته است، در مورد این موسیقی آنقدر است كه می گوید: "واقعا اگر می توانستم گیتار [بلوز] بنوازم، هرگز فیلمساز نمی شدم. وقتی بچه بودم، اطرافم پر بود از صدای موسیقی. آن زمان می شد همه نوع موسیقی راشنید. از ترانه های فولكلوریك ایتالیایی گرفته تا ترانه های كانتری و وسترن ... اما وقتی به صدای خوانندگانی چون، بلی، جان لی هوکر و جفرسون گوش می دهی، قلبت به تپش می افتد و تحت تأثیر مایه های عاطفی نیرومند و بی پیرایه آن قرار می گیری که درست اعماق روح و روان تو را نشانه رفته است، بلوز یعنی همین".
از نظر تاریخ پیدایش، موسیقی بلوز ابتدا در اواسط قرن 19 توسط سیاهان مهاجر از آفریقا كه عمدتاً به نواحی جنوب و جنوب شرقی آمریكا مهاجرت می كردند پدید آمد. گفته می شود كه در مزارع جنوب، زمانی كه سیاهان برده از طلوع خورشید تا غروب به كارهای سخت و طاقت فرسا مشغول بودند، ناراحتی خود را با سر دادن آهنگهای خود ساخته بصورت فریاد ابراز می كردند كه این آوازهای دسته جمعی بصورت پرسش و پاسخ بین دو یا چند گروه از كارگران را فریادهای مزرعه ای (Field Hollers) می گفتند. (اصولاً به همین دلیل، یكی از بارزترین مشخصه های موسیقی بلوز، سوال و جوابی بودن ترانه و ساز و همچنین فی البداهه بودن نوازندگی در آن است.)
بعدها و پس از آزادی برده ها این آوازخوانی در اجتماعات و حتی در كلیسا دنبال شد و به تدریج با آشنا شدن با سازهای اروپایی آنها گیتار، هارمونیكا و پیانو را در موسیقی خود به كار بردند تا به موسیقی خود شكل و فرم بیشتری بدهند.
تولد بلوز
در یك شب گرفته در سال 1903، W.C.Handy كه رهبر یك اركستر موسیقی جاز بود در یك ایستگاه قطار كاملا خلوت در نزدیكی می سی سی پی منتظر قطار نشسته بود. به دلیل تأخیر چند ساعته قطار، هندی روی نیمكت چوبی ایستگاه قطار به خواب رفت. ناگهان با صدایی از خواب بیدار شد و خود را یکه و تنها رودررو با سیاه پوست قوی هیكلی دید كه در كنار او نشسته و ترانه ای در مورد رفتنش به جنوب، بصورت فی البداهه می خواند. مرد لبه چاقو را روی سیمهای گیتارش می لغزاند و گیتار می نواخت. او یك خط از شعرش را سه مرتبه و با آكوردهای مختلف می خواند و با گیتار به آن جواب می داد.
هندی بعدها اذعان كرد :" این عجیب ترین و مرموزترین چیزی بود كه تا به آن روز شنیده بودم" و آنچه مرد سیاه پوست می خواند چیزی نبود جز بلوز.
در سال 1912، هندی كه شیفته موسیقی بلوز شده بود، شروع به جمع آوری، تدوین و انتشار نتهای موسیقی بلوز كرد. انتشار دو اثر"Memphis Blues” در این سال و متعاقب آن "St.Louis Blues” ( در سال 1914) با استقبال عامه مردم روبرو شد وموجب محبوبیت بیشتر آن درچرخه موسیقی آمریکا گردید. به این ترتیب موسیقی بلوز رسماً متولد شد و به جرات می توان گفت كه تولد رسمی خویش را مدیون هندی بود.
طی سالهای اولیه قرن بیستم، موسیقی بلوز به تدریج به تگزاس، لویزیانا، می سی سی پی و حتی سواحل غربی گسترش یافت به گونه ای كه ناحیه دلتای می سی سی پی تبدیل به مهد شكل گیری سبكی از موسیقی بلوز شد كه به دلتا بلوز معروف است و امروزه اصیل ترین و تأثیر گذارترین سبک بلوز محسوب می شود.
در سال 1920، اسمیت كه اولین خواننده زن بلوز بود، با اجرای ترانه ای به نام کریزی بلوز این سبك موسیقی را بیشتر مطرح نمود. (هرچند كه هنوز فرم كلی بلوز تحت تأثیر جاز بود).
در ماه اول، 75000 نسخه از صفحه این آهنگ فروش رفت و این موفقیت سبب شد شرکت Race Records به عنوان اولین شرکت ضبط آثار بلوز اقدام به انتشار آثاری از Ma Rainey و Bessie Smith نماید و در ادامه آثار خواننده هایی مثل جفرسون و پاتون و... موسیقی بلوز را به گوش شنوندگان عادی رساند. هرچند در ابتدا سیاه پوستان طرفداران پر و پا قرص این موسیقی بودند، ولی به تدریج و با ظهور انواع جدید بلوز كه سازهایی چون گیتار الكتریك، هارمونیكا و حتی سازهای بادی را به كار می گرفت، طیف مخاطبین این نوع موسیقی نیز وسیعتر شد.

همین بس که رهبر ارکستر ملی ایران