وقت،با ارزش ترین سرمایه
داریوش دهقان www.dariushdehghan.com
نقش چندین عامل دردستیابی به موفقیت چنان موثراست که افراد خواهان پیروزی چاره ای ندارند جز اینکه آنها را بشناسند ومورد مطالعه دقیق قرار دهند و حاصل یافته های خود را به کار گیرند. یکی از این عوامل کلیدی " وقت " می باشد.1
مقصود ازوقت دراینجا پاره ای ازآن مقطع زمانی است که از تولد تا پایان زندگی هرانسانی را در برمی گیرد. وقت برای ههمه افراد ارزش و اهمیت یکسانی ندارد. بسیاری آنرا چنان بباد می دهند که انگار همیشه زنده اند, و گروهی که بیشتر گرامیش می دارند آنرا با پول و طلا همسنگ می شمارند. بنظر می رسد که حتی این گروه از یاد می برند که پول و طلا را می توان دو باره بدست آورد اما وقت از دست رفته را نمی توان با تمام پول و طلاهای دنیا بازگرداند.
این هدیه بزرگ یکی از با ارزشترین و گرانقدرترین منابع و سرمایه های بالقوه ما انسانها می باشد. بدیهیست که بودنمان و همه آنچه را که می خواهیم انجام دهیم. بشویم, و داشته باشیم تنها با داشتن وقت امکان پذیرست. بدون استفاده از ساعت ها, روزها, هفته ها, ماهها و سالهای عمرمان نمی توانیم یاد بگیریم , خدمت کنیم , بیافرینیم , مهر بورزیم , صاحب چیزی بشویم یا ازآنچه که موجودست بهره برگیریم . این سرمایه بزرگ که بسترهستی و زمینه همه فعالیت هایمان می باشد , همچون امانتیست که اگر ناگهانی هم ربوده نشود, سرانجام پس گرفته خواهد شد. این منبع کم یا ب که حتی یک ثانیه اش نیز می تواند فرصت زندگی, پیام رسانی, درخشش و اثر گذاری فراهم کند, ( به مسابقات المپیک توجه کنید) تنها مدت کوتاهی دراختیارما ست. کوتاهی آن تا آنجا حقیقی است که حتی مادران دلسوزهم برای فرزندان دلبندشان عمرصد و بیست ساله آرزو می کنند نه بیشتر!؟
براساس این حقایق, داشتن آگاهی از ارزش وقت, جلوگیری از بهد ر رفتنش, و بکارگیری شایسته
آن در جهت رسیدن به آرزوها سومین راز پیروزی می باشد. 2
انسانی که به این رازپی برد و خواهان موفقیت باشد, جستجو و مطالعه درزمینه جلوگیری از اتلاف وقت واستفاده درست از آن را جزء آموزش های اولیه و مقدمات کار خود قرار می دهد.
برای استفاده شایسته ازوقت اولین قدم را آنگاه برمی دارید که فعالیت های روزانه خود را مورد مطالعه قرارمی دهید. با این بررسی می خواهید که وضع موجودتان را بدانید, عادات کاری خود را بشناسید ودریابید که با چه تغییرات و یادگیری هایی می توانید به وضع مطلوب برسید .
انجام کارهای زیرشما را در رسیدن به این مقصود کمک می کند:
- یک یا دو هفته ای فعالیت های ساعات بیداری خود را بررسی کنید تا ببیند چه مقدارازوقتتان صرف چه کارهایی می شود. حاصل بررسی را در جدولی یادداشت کنید.
- کارها , روابط ‘ سرگرمی ها, تلفنها, در فکر فرورفتن ها, بحث و جدلها, سرگرمی های رایانه ای , دنبال کاغذ یا پرونده ای گشتن ها, نحوه استراحت وکلیه فعالیت هایتان را درطول این مدت مورد مطالعه قراردهید وببیند با حذف کردن و یا کاهش دادن کدام یک می توانید بیشتربه کار با ارزشترخود بپردازید و بر بازدهی خود بیفزایید.
- با توجه به اطلاعاتی که بدست آورده اید, نظم لازم را در محیط یا میز کارتان بوجود آورید, فعالیت های مهم و دنباله دار و بلند مدت خود را که برای رسیدن به هدفتان لازمند بنویسید و به فعالیت های کوچکتری تقسیم کنید. سپس ترتیب این فعالیت ها, منابع و مدت و تاریخ اجرا یشان را تخمین بزنید و دردفتری یادداشت کنید.
- ازاین فعالیت های کوچک شده, برنامه ماهانه , هفتگی, و روزانه بسازید و برای اجرا در تقویمی وارد کنید. درپایان هرروزلیستی از کارهایی که باید روز بعد انجام شود, تهیه نمایید و درمحل کار ومعرض دیدتان قرار دهید.
- سعی کنید تا کارهای روزانه را حتما طبق برنامه و به ترتیب اولویت انجام دهید. عادت کنید که اگر در طول روز وضع غیر منتظره ای پیش آمد و کار برنامه ریزی شده انجام نشد, آنرا روز بعد یا در طول همان هفته بانجام رسانید.
- در پایان هرهفته کارهای انجام شده را با برنامه نوشته شده و برنامه کلی مقایسه کنید تا اگر تغیری لازم است انجام دهید واز پیشرفت خود اطمینان حاصل کنید.
- اگردرپایان هفته خوب کار کرده وپیشرفت داشته اید, با دیداراز یک خویشاوند یا دوست,
خواندن یک کتاب جالب, دیدن یک فیلم , تماشای یک مسابقه ورزشی , یا هر فعالیت ساده ای که بشما لذت می دهد به خودتان پاداش دهید.
شاید تعجب کنید اما لزومی ندارد که فقط دیگران به شما پاداش دهند. آنها ممکن است اشتباه کنند ولی شما خودتان می دانید که چه وقت سزاوار پاداش می باشید. دادن پاداش مشروط بخود را آزمایش کنید. خواهید دید که, روش موثری برای کارآمدتر شدن است. خلاف آن هم صادق است. تنبلها تنبل ترمی شوند چون بدون آنکه کارمفیدی ارائه دهند, دیگران به آنها یا آنها بخودشان پاداش می دهند!!
بطور کلی شناخت ویژگی های خود, سالم و ورزیده ماندن, داشتن هدف ارزشمند و روشن, منظم بودن و سامان بخشیدن به وسایل و مدارک محیط کار, مشخص کردن کارهای مهم ماهانه , هفتگی و روزانه, انجام دادن کارهای مهم هرروز در همان روز, عقب نینداختن تصمیم گیری, نپذیرفتن کارو مسئولیت های دیگران, " نه " گفتن به فعالیت های بی حاصل یا کارهایی که شما را به هدفتان نزدیکتر نمی کند , محول کردن بعضی از کارها در صورت امکان, استفاده از فاصله های زمانی کوتاه مثل وقتی که از خانه به محل کار یا دانشگاه رفت و آمد می کنید, و پاداش دادن بخود آنگاه که سزاوارش هستید, بعضی از راههای موثربرای جلو گیری از اتلاف وقت و استفاده بیشتر از آن می باشند.
حال اگر موارد ذکر شده را دوباره بخوانید خواهید دید که شما در "وقت " تغییری ایجاد نمی کنید, بلکه با ایجاد تغییرات لازم در رفتارهای خودتان ازوقت موجود بهره بیشتری می برید. حقیقت اینست که وقت را نمی توان افزایش داد و نمی توان اداره کرد. وقت همچون رود خانه ای در حال گذرست. رودخانه ای که نمی توان جریانش را متوقف ساخت , برآن سدی بست یا منحرفش کرد. شما می توانید آگاهانه وفعالانه ازاین رودخانه برای شنا کردن, ماهی گرفتن, قایقرانی, و گردش توربین های مختلف استفاده کنید, یا همچون ناظری بی منظور گذران آن را بتماشا بنشینید. انتخاب با شما ست. یادتان باشد که شما تمام ابزارهای پیروزی یعنی توانایی تفکر, قدرت گزینش, وامکان عمل را در اختیار دارید. اجازه ندهید تفکر, گزینش ویا عمل اشتباه, پیروزیتان را بتعویق اندازد. انتخاب شما در همه موارد بویژه در مورد چگونگی گذران وقت باید پیوسته وابسته به رسا لتی باشد که برای خود رقم زده اید و هدف های ارزنده ای که براساس این رسالت برای خود ساخته اید.
dariush@dariushdehghan.com
برای اطلاعات بیشتر به کتاب " رازهاي جاودانه پيروزي" نوشته همین نویسنده مراجعه فرمایید.

 آرزوهایمان را به هدف تبدیل کنیم
آزادهء شجاعی- دهقان داریوش
www.dariushdehghan.com
همانگونه که جنبش داشتن نشانهء زندگی است،هدف داشتن نشانهء زندگی معنی دار میباشد.هر فرد پیروزی را که به یاد آورید دارای هدف بوده است. دانش،کوشش و مهارتها تنها وقتی به جایی میرسند که متوجه هدفی باشند. بعضی از فایده های داشتن هدف به قرار زیر است:
به تفکر و فعالیت های انسان جهت می دهد. هیجان و تحرک ایجاد می کند. موجب استفادهء شایسته از وقت،تواناییها و امکانات میشود. موجب بازدهی و بهره وری معنوی و مادی از زندگی می شود. رضایت ایجاد می کند و اعتماد به نفس را افزایش می دهد. فردرا یاری میکند تا آیندهاش را آنگونه شکل دهد که میخواهد. به انسان چیزی می دهد تا به خاطرش بر خیزد و تلاس کند. وقتی به عمل درآید،به فرد امکان میدهد میزان پیشرفت خود را اندازهگیری کند. کلید برآوردن آرزوها می شود. موجب رشد و تعالی فرد و جامعه می گردد.
میتوان گفت هیچ چیز مثل داشتن هدف و پیگیری آن به زندگی انسان معنی و سازمان نمیدهد.وقتی هدفی دارید که بدان متعهدید،از وقت،اندیشه و نیروی خود برای رسیدن به آن استفاده میکنید و از این طریق به هستی خود سامان میدهید و زندگیتان را پرثمر میکنید.
حال باید دید هدف چگونه ساخته میشود. برای ساختن هدف باید به آرزوها و خواستهای راستین خود مراجعه کنید. آرزو یا خواستی راستین خوانده میشود که شدیدا آن را بخواهید و حاضر باشید برای بهدست آوردنش تلاش کنید و از بعضی چیزها بگذرید.وقتی برجستهترین آرزوی خود را مشخص کردید،هفت قدم هدفسازی زیر را دنبال کنید: (رازهای جاودانه پیروزی دهقان،1383))
1-فایده های دستیابی به آن آرزو را بیان کنید.
میدانید که دانایان،کار بیفایده انجام نمیدهند،بنابراین فهرستی از سودهای معنوی و مادی که از برآورده شدن این آرزو به شما میرسد،بنویسید.این فهرست نوشته شده را پیوسته در پیشرو یا در ذهن خود داشته باشید تا انگیزهای برای ادامهء تلاشهایتان شود.برای مثال،کسی که میخواهد در چین رشتهء پزشکی را تحصیل کند ممکن است فایدههای عمومی زیر را بنویسد و همیشه در معرض دید خود قرار دهد: - فارغ التحصیل شدن در رشته ی پزشکی از دانشگاه یک کشور بزرگ شرق. – متخصص شدن در استفاده از طب قدیم و جدید. – تاکید بیشتر بر درمان با استفاده از گیاهان و مواد خوراکی،نه فقط مواد شیمیایی. – جزء ایرانیان محدودی بودن که از کشور چین فارغ التحصیل میشوند. – دیدن کشور افسانهای چین و زندگی کردن در آن کشور. – شناخت مردم و آگاهی از فرهنگ قدیمی کشور چین.

مثال دیگر : کسی که می خواهد وزن کم کند ممکن است امتیازات زیر را بنویسد: سالم تر می شوم و نیروی بیشتری خواهم داشت. از بیماری های ناشی از سنگینی وزن جلو گیری می کنم. در فعالیت های بدنی بیشتری می توانم شرکت کنم. از نظر ظاهر و پوشش برازنده تر خواهم بود. اعتماد به خودم را افزایش می دهم.
2- آرزو یا خواست خود را به صورت رویداد یا رفتاری دقیق و روشن بنویسید.
برای مثال،به جای اینکه بگویید میخواهم در چین ادامهء تحصیل دهم یا وزن کم کنم،بنویسید: در رشته ی طب سوزنی از دانشگاه پکن مدرک دکترا خواهم گرفت،بیست کیلو از وزنم را کم خواهم کرد.
3- مشخص کنید که به چه دانش و مهارتهایی برای دستیابی به خواستتان نیاز دارید؟
برای مثال،برای تحصیل در چین نیاز به یادگیری زبان چینی دارید،یا برای از دست دادن وزن باید راههای بی خطر رژیم گرفتن و ورزش کردن را بیاموزید.
4- موانع رسیدن به خواست خود را معین کنید.
هنگام نوشتن هدف باید واقع بین بود و همهء جوانب کار را در نظر گرتفت و سدهای راه را مشخص کرد.این آگاهی هدف را واقعیتر و فرد را مهیا میسازد تا پیشبینیهای لازم را انجام دهد.در مثالهای قبلی عدم شناخت کشور چین، بیخبری از فرهنگ مردم این کشور،هزینههای سفر و دوری از خانواده میتوانند بعضی از موانع ادامهء تحصیل در چین محسوب شوند.صرف نظر کردن از بعضی از خوراکیهای مورد علاقه،تعهد برای ورزش منظم و اختصاص دادن وقتی به فعالیتهای ورزشی نیز از موانع کم کردن وزن بهحساب میآیند.
5- منابع و مراکزی را که ممکن است شما را برای دستیابی به خواستتان یاری کنند مشخص کنید.
درست است که مسئولیت هر هدف با فرد صاحب هدف است،اما میتوان منابع و مراکزی یافت که شما را در دسترسی به هدفتان کمک کنند.برای مثال،آرزومند تحصیل در چین میتواند از سفارت چین،اینترنت،یا کسانی که قبلا در آن جا دست خواندهاند اطلاعات لازم را به دست آورد؛یا کسی که میخواهد وزنش را کم کند میتواند از پزشکان،مراکز ورزشی،مشاوران بهداشت فردی،مربیان ورزشی یا کسانی که قبلا پیروزمندانه وزن کم کردهاند،اطلاعات و احتمالا یاری موردنظر را به دست آورد.
6- برای دستیابی به آرزو یا خواست خود تاریخ سر رسیدی تعیین کنید.
برای مثال،خواهان تحصیل در چین میتواند بنویسد:تا پایان خردادماه 1402 در رشتهء طب سوزنی از دانشگاه پکن مدرک دکترا خواهم گرفت.فردی که میخواهد وزن از دست بدهد میتواند بنویسد: تا اول اسفندماه 1391 پانزده کیلو وزن از دست خواهم داد.تعیین تاریخ سر رسید باعث تعهد و تلاش بیشتر و تنظیم وقت میشود.
7- برای دستیابی به خواست خود نقشه ای طرح کنید و آن را به اجرا بگذارید.
اجرای هر عمل باارزشی مستلزم نقشه و برنامه است. نقشه میبایست تمام فعالیتهای شما را از آغاز تا پایان برآورده کردن آرزوهایتان،به روشنی،مشخص کند.نقشهء شما ریز اقداماتتان را به ترتیبی که انجام میشوند منعکس میکند، بهطوری که بتوانید این اقدامات را برای اجرا،در برنامه و تقویم سالانه،ماهانه،هفتگی و روزانهء خود قرار دهید.برای مثال اگر قصد تحصیل در چین داشته باشید نقشهء شما پاسخ پرسشهای زیر و جزئیات آنها را نشان میدهد:
1- برای کسب اطلاعات لازم چه وقت و چگونه با دانشگاه موردنظر در چین ارتباط برقرار میکنید؟ 2- مخارج کلی تحصیل در آن دانشگاه و آن کشور چقدر است و چگونه این مخارج را تامین می کنید؟
3- هزینه ی یادگیری زبان چینی چقدر است؟ 4- چه نمرههایی در زبان چینی قابل قبول دانشگاه مورد نظر میباشد و چه باید کرد؟ 5- زبان چینی را در کجا و کی خواهید آموخت؟ 6- چه روزها و ساعتهایی برای خواندن زبان چینی به کلاس میروید و از کجا شروع میکنید؟ 7 – اقدامات لازم برای گرفتن ویزا را در چه زمانی به پایان میرسانید؟تاریخ را ذکر میکنید. 8- ترتیب سکونت شما در کشور چین چگونه خواهد بود؟جستوجو در این مورد و تاریخ آن را مینویسید. 9- چه مقدار از مخارج را با خود خواهید برد و آن را از کجا تهیه میکنید؟مبلغ را ذکر کنید. 10- برای چه درصدی از مخارج باید از هم اکنون کار کنید؟مبلغ را برآورد کنید و بنویسید. 11- چه کاری خواهید کرد؟ نوع کار، ساعت ها و روزها را مشخص نمایید. 12- با چه وسیلهای به چین خواهید رفت؟اگر با هواپیما مسافرت میکنید،تاریخ خرید بلیت و پرواز را ذکر میکنید. اگر به شکل دیگری میروید مسیر،مدت،تاریخ حرکت و رسیدن به مقصد را مشخص مینمایید. 13- آیا لازم است برای تأمین قسمتی از مخارج در آن جا کار کنید؟ 14- آیا اجازهء کار به دانشجو میدهند؟اگرنه،چگونه باقیماندهء هزینه را تأمین میکنید؟ مثالی دیگر:
اگر خواستید برای کم کردن وزن از دویدن استفاده کنید و معلوم شد که دویدن به شما زیان نمیرساند،نقشهء شما باید مشخص کند که کدام روزها و در چه ساعتی از روز خواهید دوید،در کجا خواهید دوید،با چه کسی خواهید دوید،چه لباسی خواهید پوشید،چه مدت و با چه سرعتی به دویدن ادامه خواهید داد،در چه مقطعی بر مدت و شدت دویدن خود خواهید افزود و مسایلی از این قبیل.نقشهء عملی میتواند چنین ذکر شود:
دویدن به مدت 30 دقیقه صبحها،سه روز در هفته (دوشنبه،چهارشنبه و جمعه از 6 تا 30/6)در پارک لاله، شرکت در کلاسهای ورزشی و بدنسازی سهراب،روزی یک ساعت،2 روز در هفته(عصرهای پنجشنبه وسهشنبه از ساعت 6 تا 7)،خوردن غذاهای کمچربی و کمشیرینی،کاستن از نان و مواد نشاستهای،مصرف زیاد میوه و سبزی، حد اقل نوشیدن 8 لیوان آب در روز و کاستن 2 کیلو از وزن در هر ماه.
با دنبال کردن این هفت قدم میتوانید هر آرزویی را به هدف تبدیل کنید و به آن دست یابید.هدفسازی مهارتی کارساز است که همهء عمر به کار میآید. قابل ذکر است که حتی در کشورهای پیشرفته فقط پنج درصد افراد دارای هدفهای نوشته شدهاند. به عبارت دیگر تنها افراد پیروزی طلب و با برنامه،هدف دارند. بنابراین اگر این هفت قدم هدفسازی را بیاموزید و به کار گیرید و سپس به دیگران یاد دهید،به خود و آنها خدمت باارزشی خواهید کرد. dariush@dariushdehghan.com
رازهای جاودانهء پیروزی" نوشته ی همین نویسنده مراجعه فرمایید..برای اطلاعات بیشتر به کتاب