تعریف صدا:
" می گویم صدا یکی از پدیده های خارجی است که حواس ما درک می کند و احساس آن ممکن است خوشایند باشد و در این مورد صفتی از صدا در نظرم است که آن را به گوش مطبوع یا نامطبوع می کند و نه اثری که در نتیجه شدت غیر عادی آن حاصل می شود و تنها خاصیتی از اجسام مادی است که در همه امتداد ها ظهور می کند. "
قوانین ارتعاش:
" در شرح علل زیری و بمی صدا، قوانین ارتعاش را در اجسام روشن می سازد، علل زیری و بمی صدا عبارتند از: اتصال شدید ذرات جسم و سختی آن (معرف به قابلیت ارتجاع) و کوچکی ابعاد آن و زیادی نیروی کشش درجه زیری و بمی با زیاد و کم شدن علل آن بستگی دارد و مثلاً تاری با کشش ثابت با تغییر طول، صداهایی با زیری و بمی متفاوت ایجاد می کند و هر چه طویل تر باشد صدا بم تر است. "
تعیین به عدد و صدا:
" این مورد با اندازه گیری مقادیر خواصی که به آن اشاره شد میسر است و همچنین مقایسه مقادیر خواص مشابه آن انجام می شود (یعنی از میان مؤلفه های مؤثر، همه بجز یکی ثابت اند) که این بیان در حقیقت راهی برای یافتن قوانین ارتعاشی سیمها در فیزیک کلاسیک است. "
شناسایی ابعاد:
" هر گاه بعدی در نظر گرفته شود ممکن است اختلاف دو صدا آنچنان باشد که یکدیگر را برانند و به زحمت مجتمع شوند یا به هم بپیوندند و هم را نرانند که در این حالت بعد را ملایم و در حالت اول ناملایم گویند. بنابراین اختلافی که سبب ملایمت شده با اختلافی که موجب عدم ملایمت می شود فرق دارد و هر گاه بین دو صدا یک بعد شباهتی باشد، ملایمت مسلم است. "
درجه ملایمت ابعاد:
ابعاد ملایم (consonant) و غیر ملایم (dissonant) را با نسبتهای مشخص معرفی می کند. ابعاد ملایم را آنهایی می داند که صداهای آن بالفعل یا بالقوه مشابه باشند آنهایی که بالفعل مشابه اند که بانسبتهایی از اکتاو معرفی شوند و آنهایی بالقوه مشابه اند که نسبتهایی به صورت یا به اصطلاح (superpariels) باشند.
جمع و تفریق ابعاد:
در این مورد به پیروی از روش فارابی ضرب و تقسیم نسبتهای معرف آنها را به کار می برد و این عمل در حقیقت مبدأ اختراع لگاریتم است.
ملودی و هارمونی:
در تقسیم اجناس اهمیت مخصوصی به جنس قوی مرکب از دو پرده 9 تقسیم به 8 و بقیه 256 تقسیم به 234 از نیم پرده می دهد و مخصوصاً گوشزد می کند که 256:234 از نیم پرده کمتر است وبا وجود اینکه این بعد به خودی خود جز ابعاد غیر ملایم است ولی وجود آن در دنباله دو بعد ملایم مطبوع است چنانکه می دانیم این جنس معرف گام ماهور ایرانی و ماژور موسیقی غربی است (هر چند این دو با هم فرق دارند). همچنین بین اجناس ملایم تر آنها را از نوعی می دانند که ابعاد آن به ترتیب 10 به 9 و 9 به 8 و 16 به 15 باشد و چنانکه مشهود است گام هارمونی از فواصل فوق ساخته می شود.
هارمونی:
ابن سینا وجود هارمونی را به معنای امروزی می دانسته "صدا ها ممکن است با هم یا پی در پی نواخته شوند چنانکه می دانیم برای ساختن آهنگ صداهایی به کار میروند که پی در پی دنبال هم واقع شوند، وقتی چندین صدا با هم نواخته شوند در حکم یک صدا می گردند ولی چنانکه اخطلاط آنها با اصول صحیح باشد باعث تقویت
ملودی می گردد.
تبادل
لینک هوشمند
